Mart 07, 2024
İklim ile yeni virüsler arasındaki ilişki nedir? Sıcaklık kaydının hastalıklara etkisi nasıl?
Tüm canlıların nasıl birbiriyle bağlantılı olduğu ve birbirlerini nasıl etkiledikleri konusunda hala şaşkınım. Dünya, sıcak hava dalgaları ve kuraklıklar, soğuk havalar ve kış fırtınaları, kasırgalar, tropikal ve subtropikal kasırgalar, fırtınalar ve kontrol edilemeyen yangınlar gibi aşırı hava olaylarıyla karşı karşıyadır. Yoğunlukları ve sıklıkları nedeniyle en şiddetli etkilere yol açarlar. Uzun süreli sıcak ve kurak havaların halk sağlığı, tarımsal, çevresel ve ekonomik açıdan ciddi etkileri olabilir. Halk sağlığı kısmına daha derinlemesine bakacağız.
Küresel ısınma nedeniyle evlerini kaybeden hayvanlar yeni yerlere göç ederken bir yandan da kendi hastalıklarını yayıyorlar. Kendileri için sorun olmayan bu virüsler diğer canlılarla etkileşime girdiğinde vücutları bu virüslere hazır olmadığından bu canlılarda ciddi hastalıklara neden olabiliyor. Bu canlılar hareket ettikçe hastalıklar da beraberinde taşınıyor.
İklim hastalıklarla ilişkilidir. Ama nasıl?
19. yüzyıldan önce insanlar kirliliğin hastalanmalarına neden olduğuna inanıyordu. Ancak birçok hastalığın nedeninin eklembacaklılar olarak da bilinen mikroorganizmalar olduğunu ileri süren hastalık mikrop teorisinden sonra, kirliliğe değil hastalıklara neden olan virüslerin olduğu anlaşılmıştır. Bazı türlerin üzerinde yaşayan mikroorganizmalar diğer türler için öldürücü olabiliyor. Ortalama küresel sıcaklığın artmasıyla birlikte bilim insanları, hayvanların ve insanların çoğunun daha serin bölgelere taşınması nedeniyle vektör kaynaklı hastalıkların yayıldığına inanıyor. Eşi benzeri görülmemiş küresel sıcaklıklar nedeniyle yaşam alanlarını terk ederek başka yerlere göç eden hayvanlarda neredeyse 10.000 virüs bulunuyor. Bu da yeni virüs kaynaklı hastalıkların yayılmasına neden olacak.
bir virüs resmi
Sanayi öncesi dönemden bu yana küresel sıcaklık 1°C arttı ve bu seviye 2°C'nin üzerine çıktığında hem sıcak hem de yağışlı hava olayları devam ediyor.
2010 yılında Rusya küresel rekorun en kötüsünü yaşadı; sıcaklıklar 20. yüzyıl ortalamasından 9 derece Fahrenheit daha yüksekti.
2019 yılında Birleşik Krallık'ta sıcaklık 38,7 °C idi. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Birleşik Krallık Meteoroloji Ofisi, sıcaklıkların kaydedilen en sıcak gün olan 40°C'yi aşmasının beklenmesi nedeniyle vatandaşları aşırı sıcaklara karşı uyardı.
Resmi olarak kaydedilen en yüksek sıcaklık, 1913 yılında Kaliforniya'nın Ölüm Vadisi'nde 56,7 dereceydi.
NASA'nın sıcaklık kayıtlarına göre 2021 yılında Dünya, 19. yüzyılın sonlarındaki ortalamadan yaklaşık 1,1 °C daha sıcaktı. https://www.nasa.gov/press-release/2021-tied-for-6th-warmest-year-in-continued-trend-nasa-analiz-shows
iklim değişikliğinin bir resmi
Bir çalışmanın sonuçları, 1991 ile 2018 yılları arasında 43 ülkede sıcak mevsimde sağlıkla ilgili ölümlerin %37'sinin antropojenik iklim değişikliğine atfedilebileceğini ve artan ölüm oranlarının her kıtada belirgin olduğunu gösteriyor.
https://www.nature.com/articles/s41558-021-01058-x
Ayrıca DSÖ'ye göre Kovid 19 virüsünün sıcak ve nemli iklimlerde yayılabileceği biliniyor.
bir virüs resmi
Sonuç olarak iklim değişikliğinin doğaya zarar vermesi nedeniyle habitatlar bozulmakta ve potansiyel virüs taşıyıcı alanlar olarak öne çıkmaktadır. Dünya ve üzerinde yaşayan canlılar sanıldığından daha da iç içedir. Bu nedenle olası bir doğa olayı ya da artan sıcaklıklar yalnızca sıcaklık olarak dünyanın sonunu etkilemez. Aynı zamanda hastalıklar yaratarak canlı türlerini riske atıyor.
Tüm canlıların nasıl birbiriyle bağlantılı olduğu ve birbirlerini nasıl etkiledikleri konusunda hala şaşkınım. Dünya, sıcak hava dalgaları ve kuraklıklar, soğuk havalar ve kış fırtınaları, kasırgalar, tropikal ve subtropikal kasırgalar, fırtınalar ve kontrol edilemeyen yangınlar gibi aşırı hava olaylarıyla karşı karşıyadır. Yoğunlukları ve sıklıkları nedeniyle en şiddetli etkilere yol açarlar. Uzun süreli sıcak ve kurak havaların halk sağlığı, tarımsal, çevresel ve ekonomik açıdan ciddi etkileri olabilir. Halk sağlığı kısmına daha derinlemesine bakacağız.
Küresel ısınma nedeniyle evlerini kaybeden hayvanlar yeni yerlere göç ederken bir yandan da kendi hastalıklarını yayıyorlar. Kendileri için sorun olmayan bu virüsler diğer canlılarla etkileşime girdiğinde vücutları bu virüslere hazır olmadığından bu canlılarda ciddi hastalıklara neden olabiliyor. Bu canlılar hareket ettikçe hastalıklar da beraberinde taşınıyor.
İklim hastalıklarla ilişkilidir. Ama nasıl?
19. yüzyıldan önce insanlar kirliliğin hastalanmalarına neden olduğuna inanıyordu. Ancak birçok hastalığın nedeninin eklembacaklılar olarak da bilinen mikroorganizmalar olduğunu ileri süren hastalık mikrop teorisinden sonra, kirliliğe değil hastalıklara neden olan virüslerin olduğu anlaşılmıştır. Bazı türlerin üzerinde yaşayan mikroorganizmalar diğer türler için öldürücü olabiliyor. Ortalama küresel sıcaklığın artmasıyla birlikte bilim insanları, hayvanların ve insanların çoğunun daha serin bölgelere taşınması nedeniyle vektör kaynaklı hastalıkların yayıldığına inanıyor. Eşi benzeri görülmemiş küresel sıcaklıklar nedeniyle yaşam alanlarını terk ederek başka yerlere göç eden hayvanlarda neredeyse 10.000 virüs bulunuyor. Bu da yeni virüs kaynaklı hastalıkların yayılmasına neden olacak.
bir virüs resmi
Sanayi öncesi dönemden bu yana küresel sıcaklık 1°C arttı ve bu seviye 2°C'nin üzerine çıktığında hem sıcak hem de yağışlı hava olayları devam ediyor.
2010 yılında Rusya küresel rekorun en kötüsünü yaşadı; sıcaklıklar 20. yüzyıl ortalamasından 9 derece Fahrenheit daha yüksekti.
2019 yılında Birleşik Krallık'ta sıcaklık 38,7 °C idi. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Birleşik Krallık Meteoroloji Ofisi, sıcaklıkların kaydedilen en sıcak gün olan 40°C'yi aşmasının beklenmesi nedeniyle vatandaşları aşırı sıcaklara karşı uyardı.
Resmi olarak kaydedilen en yüksek sıcaklık, 1913 yılında Kaliforniya'nın Ölüm Vadisi'nde 56,7 dereceydi.
NASA'nın sıcaklık kayıtlarına göre 2021 yılında Dünya, 19. yüzyılın sonlarındaki ortalamadan yaklaşık 1,1 °C daha sıcaktı. https://www.nasa.gov/press-release/2021-tied-for-6th-warmest-year-in-continued-trend-nasa-analiz-shows
iklim değişikliğinin bir resmi
Bir çalışmanın sonuçları, 1991 ile 2018 yılları arasında 43 ülkede sıcak mevsimde sağlıkla ilgili ölümlerin %37'sinin antropojenik iklim değişikliğine atfedilebileceğini ve artan ölüm oranlarının her kıtada belirgin olduğunu gösteriyor.
https://www.nature.com/articles/s41558-021-01058-x
Ayrıca DSÖ'ye göre Kovid 19 virüsünün sıcak ve nemli iklimlerde yayılabileceği biliniyor.
bir virüs resmi
Sonuç olarak iklim değişikliğinin doğaya zarar vermesi nedeniyle habitatlar bozulmakta ve potansiyel virüs taşıyıcı alanlar olarak öne çıkmaktadır. Dünya ve üzerinde yaşayan canlılar sanıldığından daha da iç içedir. Bu nedenle olası bir doğa olayı ya da artan sıcaklıklar yalnızca sıcaklık olarak dünyanın sonunu etkilemez. Aynı zamanda hastalıklar yaratarak canlı türlerini riske atıyor.